Baby’s beginnen vaak enkele maanden na de geboorte aan vaste voeding. Ouders beginnen vaak met potjes of prakjes van groenten en fruit. Want groenten en fruit zijn immers gezond, nietwaar? Ja, in principe zijn groenten en fruit hartstikke gezond, maar het meeste gangbare ‘groenvoer’ uit de supermarkt bevat veel te veel pesticiden en zware metalen voor een pasgeborene. Het kan de hersenen, het zenuwstelsel en de hormoonhuishouding van je kindje verstoren.
Groenten en fruit gevaarlijk voor de ontwikkeling van de kind? Lees je dat goed? Ja, dat lees je goed. In de basis is groenten en fruit uitermate gezond voor zowel baby’s, kinderen als volwassenen, maar dit geldt vaak niet voor het gangbare groente en fruit in de supermarkt. De meeste groenten en fruit die je in de supermarkt vindt, zijn bespoten met bestrijdingsmiddelen. Deze bestrijdingsmiddelen bevatten vaak pesticiden, zware metalen, herbiciden, fungiciden en PFAS, welke schadelijk zijn voor het menselijk lichaam én zeker voor baby’s en kleine kinderen.
Groenten en fruit wordt bespoten met chemicaliën
Groenten en fruit worden bespoten om plagen en ziekten te voorkomen, waardoor de kans op een succesvolle oogst wordt vergroot. Het helpt de leveranciers te kunnen voldoen aan de grote vraag naar groenten en fruit. Keerzijde van de medaille is dat ons eten inclusief deze bestrijdingsmiddelen op ons bord terechtkomen. Het wassen van je groenten en fruit helpt nauwelijks om de schadelijke stoffen te verwijderen, waardoor je dus altijd wel iets van deze chemicaliën binnenkrijgt. En zeker voor een baby kan dat enorm risicovol zijn.
Limieten voor chemische bestrijdingsmiddelen
In Nederland gelden strikte limieten voor residuen van bestrijdingsmiddelen op voedsel. Uit metingen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat de meeste producten binnen de wettelijke normen vallen, maar deze normen zijn in de basis gericht op volwassenen. Er wordt wel een veiligheidsfactor toegepast voor kwetsbare groepen, waar ook baby’s en zwangere vrouwen onder vallen, maar deze ‘verlaagde limieten’ gelden vaak alleen voor babyvoeding – en niet voor gangbaar voedsel, zoals groenten en fruit.
Wettelijke limieten niet volledig betrouwbaar
Daarnaast is er vaak sprake van het zogenoemde ‘cocktaileffect’. De limieten worden per individuele stof vastgesteld, maar in praktijk krijgen mensen een mix van meerdere bestrijdingsmiddelen binnen. De effecten van deze combinaties zijn moeilijk te meten en worden daarom niet altijd goed meegenomen in de regelgeving. Voor lood en arseen, dat je niet door je groente en fruit te wassen kunt verwijderen, geldt zelfs helemaal geen veilige ondergrens en kunnen zich opstapelen in het lichaam. Tot slot zijn er ook nog de langetermijneffecten. Bepaalde pesticiden, zoals hormoon verstorende stoffen, kunnen bij langdurige blootstelling al in extreem kleine hoeveelheden effect hebben, wat mogelijk niet volledig wordt afgedekt door de huidige limieten.
Keuringsdienst van Waarde bracht kwestie aan het licht
De Keuringsdienst van Waarde wijdde onlangs dan ook een uitzending aan dit onderwerp en waarschuwde mensen voor het geven van groenten en fruit aan hun pasgeborenen. Op de vraag of het af te raden is om van gangbaar groente en fruit een babyprakje te maken, antwoordde toxicoloog Martin van den Berg: “Ik zou dat zeker niet doen voor zuigelingen in de eerste jaren, nee.”
Risico’s bespoten groenten en fruit voor kinderen
Bespoten groenten en fruit zijn voor baby’s en jonge kinderen gevaarlijk omdat hun organen, immuunsysteem en zenuwstelsel nog in ontwikkeling zijn. Bestrijdingsmiddelen vergroten de kans op ontwikkelingsproblemen, hormonale verstoring, risico’s op allergieën en immuun problemen en kanker op latere leeftijd.
Welke groenten en fruit vermijden voor baby’s?
Vermijd zeker groente en fruit dat zeer intensief bespoten wordt. Aardbeien staan vaak bovenaan de lijst. Maar ook spinazie, boerenkool en andere bladgroenten bevatten veel pesticiden residuen. Ook necatrines, appels, druiven, paprika’s, kersen, perziken, peren, selderij en tomaten staan op de lijst van veelbespoten groenten en fruit. Blijft er dan nog wat over wat minder intensief bespoten wordt? Ja. Advocado’s, maïs, ananas, uien, papaja, asperges, honingmeloen, kiwi, witte kool, watermeloen, champignons, mango’s, zoete aardappelen en wortelen worden vaak minder agressief behandeld met chemicaliën.
Maak prakjes van biologische groenten en fruit
Maar dit zou toch iedereen moeten weten? Waarom is dit voor de meeste mensen dan totaal onbekend? “Ja, dat is een kwestie van hoe dat verder gecommuniceerd wordt door de overheid”, zo stelt Van den Berg. Maar wordt dit überhaupt wel gecommuniceerd? “In ieder geval niet voor het grote publiek.” Voor mensen die graag verse babyprakjes willen maken voor hun kroost, heeft Van den Berg dan ook een tip: “Kijk, als je graag je eigen babyvoeding maakt van allerlei groente- en fruitproducten, waar wat voor te zeggen is misschien, dan moet je misschien overstappen op biologische groente- en fruitteelt. Want daar worden veel minder bestrijdingsmiddelen gebruikt.”
3 tips om je kids veilig groenten en fruit te geven
- Kies voor biologisch: biologische groenten en fruit worden minder en met andere (natuurlijke) middelen bespoten.
- Was je groenten en fruit gronding: wassen verwijdert niet alle resten van bestrijdingsmiddelen, maar het kan helpen, zeker als je ze wast in een bak water met daarin wat baking soda.
- Vermijd de Dirty Dozen: de Dirty Dozen-lijst van de EWG is een vanuit Amerika gepubliceerde lijst met de meest bespoten groenten en fruit. Hoewel deze lijst specifiek betrekking heeft op de Amerikaanse markt, is het vaak ook van toepassing in Nederland omdat veel van deze producten wereldwijd geteeld en verhandeld worden.